Drone regels: alles wat je moet weten over verantwoord en veilig vliegen
Wil je met een drone vliegen in Nederland of elders in Europa? Dan moet je sinds 1 januari 2024 voldoen aan nieuwe regels. Deze regels zijn bedoeld om de veiligheid in het luchtruim te vergroten en gelden voor zowel recreatief als professioneel dronegebruik. In dit artikel lees je alles over de verplichte voorbereiding, nieuwe Europese regelgeving en de verschillende categorieën van dronevluchten.
Voorbereiding voor een veilige dronevlucht
Een goede voorbereiding is essentieel als je veilig én volgens de wet wilt vliegen met een drone. Dit zijn de belangrijkste vereisten vóór je opstijgt:
-
Registratie bij de RDW: Iedere drone-eigenaar moet geregistreerd zijn bij de RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer). Registratie is verplicht voor vrijwel alle drones, behalve voor speelgoeddrones onder de 250 gram zonder camera.
-
Handleiding lezen: Leer je drone goed kennen door de handleiding zorgvuldig te bestuderen. Dit helpt je om veilig te vliegen en ongelukken te voorkomen.
-
Vliegbewijs behalen (indien nodig): Voor veel drones is een vliegbewijs vereist. Je behaalt dit bewijs door een kennistest af te leggen bij een erkende vliegschool, waarna je het vliegbewijs kunt aanvragen via de RDW. Tijdens het vliegen moet je dit bewijs altijd bij je hebben.
-
Locatie controleren: Controleer vooraf of het is toegestaan om op de gewenste locatie te vliegen met je drone. Er gelden strenge regels in de buurt van luchthavens, natuurgebieden en steden.
Regels tijdens het dronevliegen
Ook tijdens het vliegen zijn er regels die je strikt moet naleven. De belangrijkste algemene gedragsregels zijn:
-
Blijf uit de buurt van hulpdiensten, zoals ambulances, brandweer en traumahelikopters.
-
Land onmiddellijk als er ander luchtverkeer in de buurt is.
-
Respecteer de privacy van anderen. Je mag alleen mensen filmen of fotograferen als zij daar toestemming voor hebben gegeven.
Nieuwe Europese drone regels vanaf 2024
Vanaf 1 januari 2024 gelden in de Europese Unie nieuwe regelgeving voor drones, met name voor de open en specifieke categorie. Deze regels zijn ingevoerd om het luchtruim veiliger en beter controleerbaar te maken.
Verplicht Cx-label op drones
Een belangrijke wijziging is dat drones in de open categorie vanaf 2024 verplicht moeten zijn voorzien van een Cx-label (zoals C0, C1, C2 of C3). Dit label geeft aan dat de drone voldoet aan de Europese veiligheidsnormen.
-
Het Cx-label moet duidelijk zichtbaar op de drone aangebracht zijn.
-
Drones zonder dit label mogen alleen in beperkte situaties worden gebruikt.
Remote ID: drones op afstand herkenbaar
Ook nieuw is de verplichting voor drones om op afstand identificeerbaar te zijn via het systeem Remote ID. Dit systeem maakt het mogelijk om te zien:
-
Wie de eigenaar van de drone is;
-
Vanaf welke locatie de drone wordt bestuurd;
-
Of de drone zich aan de toegestane vluchtzone houdt.
Remote ID is verplicht voor:
-
Drones met een C1-, C2- of C3-label;
-
Alle drones in de specifieke categorie.
De informatie wordt verzonden via wifi of bluetooth, zodat handhavingsdiensten snel kunnen ingrijpen bij onregelmatigheden.
Drone categorieën: open, specifiek en gecertificeerd
Welke regels voor jouw drone gelden, hangt af van de risico’s van jouw vlucht. De Europese dronewetgeving verdeelt vluchten in drie risicocategorieën:
1. Open categorie (laag risico)
-
Geen vergunning nodig van de ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport).
-
Maximaal gewicht: 25 kilo (inclusief lading).
-
Geschikt voor recreatief gebruik en eenvoudige zakelijke toepassingen.
-
Vliegen in de buurt van mensen of gebouwen alleen als het type drone dat toestaat (volgens het Cx-label).
-
Meest voorkomende categorie voor hobbydrones.
2. Specifieke categorie (gemiddeld risico)
-
Vergunning vereist van de ILT.
-
Verplicht als je afwijkt van de open categorie regels, bijvoorbeeld door te vliegen boven mensen of buiten zicht (BVLOS).
-
Drones van 25 kilo of meer vallen automatisch in deze categorie.
-
Een operationeel risicoanalyse (SORA) is vaak verplicht.
3. Gecertificeerde categorie (hoog risico)
-
Vereist een certificaat en extra veiligheidsmaatregelen.
-
Van toepassing op risicovolle vluchten zoals het vervoer van passagiers of vracht.
-
Denk aan dronevluchten voor medisch transport of commerciële passagiersdiensten.
-
Regels zijn nog deels in ontwikkeling op Europees niveau.
Meer informatie en officiële bronnen
Wil je precies weten wat de regels zijn voor jouw type drone en jouw situatie? Raadpleeg dan:
-
De website van de Rijksoverheid over drones
-
De RDW voor registratie, vliegbewijzen en het aanvragen van labels
-
De ILT voor vergunningen binnen de specifieke of gecertificeerde categorie
VRAGEN OVER DRONES
Registratie van jouw drone
Moet je elke drone registreren?
- Registratie en certificering: Als je drone een camera heeft of meer dan 250 gram weegt. Registratie gebeurt bij de RDW.
Zorg dat je, indien vereist, geregistreerd staat bij de relevante luchtvaartautoriteit en beschik over de juiste certificering of vliegbrevet. Je vraagt bij het RDW een registratienummer aan. Dit nummer is een persoonlijk nummer en geldt voor alle drones die je bezit. Je hoeft dus niet voor elke drone een nieuw registratienummer aan te vragen.
Mag je overal vliegen met een drone?
- Vliegzones: Wees je bewust van de toegestane vliegzones. Vermijd no-fly zones zoals luchthavens, militaire bases en beschermde natuurgebieden. Kijk op de webpagina’s van GoDrone voor de locale droneregels. Je vindt deze ook terug op de individuele pagina’s op deze website.
- Maximale hoogte en afstand: Houd je aan de maximale toegestane vlieghoogte en -afstand vanaf de bestuurder, in Nederlands is de vlieghoogte beperkt tot 120 meter hoogte (vanaf het startpunt).
- Privacy: Respecteer de privacy van anderen. Vermijd het vliegen over privé-eigendommen of het maken van opnames zonder toestemming.
Moet je een drone verzekeren?
- Verzekering: Overweeg een aansprakelijkheidsverzekering voor schade veroorzaakt door jouw drone. Verstandiger is dit dus wel te doen. Meestal valt een dergelijke verzekering al onder je standaard verzekering, maar controleer dit eerst…
Algemene regels voor het dronevliegen
Mag je zomaar over mensen vliegen?
- Veiligheid: Vlieg niet in de buurt van mensen, dieren, of kwetsbare objecten. Zorg voor een veilige afstand om ongelukken te voorkomen. Mensen vinden het over het algemeen niet chill als er een drone boven hun hoofd hangt. Wanneer je vliegt bij een evenement, laat dan de bezoekers duidelijk weten dat er met een drone gevlogen wordt door hier vooraf melding van te maken.
Wat moet je doen voordat je gaat vliegen?
- Controleer eerst of het veilig is in de omgeving om te vliegen. Die controle doe je bijvoorbeeld op GoDrone, maar kijk ook in de omgeving zelf of er geen mensen of dieren (te dicht) in de buurt staan waardoor er een schrik-reactie kan ontstaan.
- Inspectie en onderhoud: Controleer je drone voor elke vlucht op schade of defecten en zorg voor regelmatig onderhoud.
- Kijk of de weersomstandigheden van dien aard zijn dat vliegen veilig is.
Moet je elke drone registreren?
- Registratie en certificering: Zorg dat je, indien vereist, geregistreerd staat bij de relevante luchtvaartautoriteit en beschik over de juiste certificering of vliegbrevet. Je vraagt bij het RDW een registratienummer aan. Dit nummer is een persoonlijk nummer en geldt voor alle drones die je bezit. Je hoeft dus niet voor elke drone een nieuw registratienummer aan te vragen.
Welke categorieën zijn er voor dronevluchten?
-
Er zijn drie categorieën:
-
Open categorie: laag risico, geen vergunning nodig.
-
Specifieke categorie: gemiddeld risico, vergunning van ILT vereist.
-
Gecertificeerde categorie: hoog risico, certificering vereist.
-
Mag ik met mijn drone boven een woonwijk vliegen?
-
Dat hangt af van het gewicht van je drone en je certificering:
-
Drones onder de 250 gram: Je mag vliegen boven woonwijken, mits je rekening houdt met de privacy van anderen en niet boven groepen mensen vliegt.Rijksoverheid+3EU Dronebewijs+3Dronebotics+3
-
Drones tussen 250 gram en 900 gram: Met een A1/A3-certificaat mag je vliegen, maar je moet een veilige afstand tot mensen houden.
-
Drones tussen 900 gram en 4 kg: Met een A2-certificaat mag je boven woonwijken vliegen, mits je minimaal 30 meter afstand houdt tot mensen (of 5 meter in low-speed modus).Dronebotics+1EU Dronebewijs+1
Let op: in de praktijk is het vaak lastig om in woonwijken te vliegen zonder mensen te overvliegen, dus wees altijd voorzichtig en respecteer de privacy van anderen.
-
Dronevliegbrevet A1, A2 en A3
Wat zijn de algemene regels voor de open categorie
-
Je mag maximaal 120 meter hoog vliegen, geen gevaarlijke stoffen vervoeren, niets uit de drone laten vallen, altijd zicht houden op de drone en niet ’s nachts vliegen.
Heb ik een vliegbewijs nodig?
-
Ja, voor drones zwaarder dan 250 gram in subcategorieën A1 en A3. Voor A2 is een aanvullend vaardigheidsbewijs nodig.
Hoe behaal ik een vliegbewijs?
-
Door een (online) training en kennistest te volgen bij een erkende vliegschool. Na het behalen vraag je het vliegbewijs aan bij de RDW.
Na het behalen van het A1/A3 vliegbewijs volg je een zelfopleiding en leg je een aanvullende kennistest af bij een erkende vliegschool. Vervolgens vraag je dan het vaardigheidsbewijs aan bij de RDW.
Mag je in andere EU landen vliegen met het vliegbewijs
-
Ja, vliegbewijzen zijn geldig in alle EU-lidstaten.
Wat zijn de regels voor subcategorie A1 - A2 en A3
-
Voor drones onder de 250 gram: registratie bij RDW als de drone een camera heeft, geen kennistest of vliegbewijs nodig. (categorie A1)
- Voor drones tot 4 kg: vaardigheidsbewijs vereist, minimaal 50 meter afstand tot mensen, minimaal 16 jaar oud. (categorie A2)
- Voor drones tot 25 kg: alleen vliegen in gebieden zonder mensen, minimaal 150 meter afstand van woon-, handels-, industrie- of recreatiezones, vliegbewijs vereist, minimaal 16 jaar oud. (Categorie A3)
Wat is de specifieke categorie?
-
Vluchten met gemiddeld risico, zoals BVLOS (Beyond Visual Line of Sight), vluchten boven mensen of in de buurt van luchthavens. Vereist een exploitatievergunning van de ILT. Deze vorm van dronevliegen valt buiten de categorieën die op deze site vermeld worden voor de drone-hobby-vliegers.
Hoe lang is mijn dronecertificaat geldig?
-
Een EU Dronebewijs (A1/A3 of A2) is vijf jaar geldig. Na deze periode moet je het certificaat vernieuwen door een herhalingstraining en/of examen af te leggen bij een erkende vliegschool.
Vliegzones en verboden gebieden voor drones
Waar mag ik niet vliegen met een drone?
- Niet boven overheidsgebouwen, paleizen, militaire terreinen, evenementen, beschermde natuurgebieden, luchthavens en andere no-fly zones.
Hoe weet ik waar ik wel mag vliegen?
- Gebruik de GoDrone-kaart of Aeret Kaartviewer voor een overzicht van toegestane en verboden gebieden.
Mag ik boven mensen vliegen?
- Alleen in subcategorie A1 met drones onder de 250 gram. In andere gevallen is dit verboden of vereist het een vergunning.
Mag ik 's nachts vliegen?
- In de open categorie is nachtvluchten niet toegestaan. Voor specifieke categorieën kan dit onder voorwaarden.
Mag ik boven snelwegen of spoorlijnen vliegen?
- Nee, dit is verboden in de open categorie.
Mag je dronevliegen boven Natura 2000 gebieden?
- Vliegen met een drone boven Natura 2000-gebieden in Nederland is in principe niet toegestaan zonder voorafgaande toestemming. Deze gebieden zijn aangewezen om kwetsbare natuur te beschermen, en dronevluchten kunnen verstorend werken op flora en fauna.
Wanneer is dronevliegen toegestaan?
Dronevluchten boven Natura 2000-gebieden zijn alleen toegestaan als:
-
Je toestemming hebt van de provincie en/of terreinbeheerder.
-
Je in het bezit bent van een natuurvergunning, indien vereist.
-
Je voldoet aan de algemene dronewetgeving, zoals het hebben van een EU Dronebewijs en exploitantnummer.
-
Opleiding en examens voor dronevliegers
Zijn er oefenvragen beschikbaar voor examens?
- Ja, op forums zoals DronePilots.nl worden oefenvragen gedeeld. Sommige vliegscholen bieden ook oefenmateriaal aan.
Hoe moeilijk zijn de A1/A3 en A2 examens?
- Veel gebruikers vinden A1/A3 relatief eenvoudig. A2 vereist meer studie, vooral vanwege aanvullende onderwerpen zoals meteorologie en risicobeheer.
Kan ik het examen meerdere keren afleggen?
- Ja, bij de meeste aanbieders zijn meerdere pogingen toegestaan.
Zijn er gratis opties voor het behalen van certificaten?
- Sommige gebruikers hebben het A1/A3 certificaat gratis behaald via buitenlandse luchtvaartautoriteiten, zoals Luxemburg.
Praktische tips en ervaringen voor dronevliegers
Moet ik mijn vliegbewijs altijd bij me hebben?
- Ja, je moet het vliegbewijs kunnen tonen tijdens het vliegen.
Wat is Remote ID?
- Een systeem waarbij drones op afstand identificeerbaar zijn. Sinds 1 januari 2024 verplicht voor de meeste drones in Europa.
Wat is een Cx-label?
- Een markering die aangeeft dat de drone voldoet aan Europese eisen. Sinds 1 januari 2024 verplicht voor drones in de open categorie.
Wat zijn de boetes voor het overtreden van droneregels?
- Overtredingen kunnen leiden tot boetes en inbeslagname van de drone.
Mag ik mijn drone uitlenen aan iemand anders?
- Ja, maar de lener moet zelf een exploitantnummer en eventueel een vliegbewijs hebben.
Specifieke situaties en uitzonderingen
Zijn er regels voor speelgoeddrones?
Voor drones onder de 250 gram zonder camera gelden minder strenge regels.
Mag ik met mijn drone boven water vliegen?
Ja, mits je je aan de algemene regels houdt en het geen verboden gebied is. Kijk bij TIPS over het vliegen boven water met je drone.
Mag ik met mijn drone vliegen in het buitenland?
- Ja, binnen de EU zijn de regels voor dronegebruik geharmoniseerd. Je Nederlandse registratie en certificaten zijn geldig in alle EU-lidstaten. Buiten de EU kunnen andere regels gelden; informeer daarom altijd bij de lokale luchtvaartautoriteit voordat je daar met een drone gaat vliegen.
Wat zijn de regels voor vliegen met een drone boven natuurgebieden?
- Het vliegen boven beschermde natuurgebieden, zoals Natura 2000-gebieden, is in principe verboden zonder speciale ontheffing. Dit geldt ook voor opstijgen en landen binnen deze gebieden. Controleer altijd de lokale regelgeving en gebruik tools zoals de GoDrone-app om te zien waar je wel en niet mag vliegen.
Wat is het verschil tussen VLOS en BVLOS?
-
VLOS (Visual Line of Sight): Je moet de drone altijd met het blote oog kunnen zien tijdens de vlucht.
-
BVLOS (Beyond Visual Line of Sight): Vliegen buiten het directe zicht van de piloot. Dit is alleen toegestaan met een speciale vergunning van de ILT en onder strikte voorwaarden.
Mag ik mijn drone gebruiken voor commerciële doeleinden?
-
Ja, dat mag, mits je voldoet aan de geldende regelgeving. Voor commerciële vluchten in de open categorie heb je minimaal een A1/A3-certificaat nodig. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden en het risico kan een aanvullende vergunning in de specifieke categorie vereist zijn.
Waar kan ik terecht met vragen of voor hulp bij dronevliegen?
-
Voor vragen en ervaringen kun je terecht op forums zoals DronePilots.nl, waar zowel beginners als ervaren piloten actief zijn. Daarnaast bieden erkende vliegscholen en de website van de Rijksoverheid uitgebreide informatie over regelgeving en opleidingen.
Ben jij op zoek naar de mooiste drone locaties?
Bij de mooistedroneplaatsen vind je het grootste en meest uitgebreide overzicht van dronelocaties in Nederland. Met grote regelmaat worden er dronelocaties toegevoegd. Je kunt hier zoeken op plaatsen, provincies en ontelbaar veel onderwerpen, zoals kastelen, tuinen, stranden en vuurtorens.
Je kunt ook jouw favoriete droneplaats toevoegen.
Vandaag zijn er al 23 mooie dronelocaties bekeken. Naar welke locatie ben jij op zoek?